مقایسه SSD و HDD

برخلاف سال های نه چندان دور، در دنیای کنونی برای ذخیره سازی اطلاعات از دو تکنولوژی متفاوت استفاده می شود. در یک سوی رقابت هارددیسک ها یا HDDها هستند و در سوی دیگر فناوری مدرن حافظه های جامد یا SSDها. اما برای انتخاب بین این دو نوع حافظه بهتر است ابتدا درباره مزایا و معایب هریک اطلاعاتی کسب کنید. چرا که هارد‌‌ دیسک ها علیرغم قدیمی تر بودن،‌ دارای مزایایی هستند که همچنان می توانند یک رقیب قدرتمند برای تکنولوژی نسبتاً نوپای حافظه های حالت جامد به حساب آیند.(برای مطالعه بیشتر مقاله ای با عنوان چه هاردی بخریم را مطالعه کنید)

HDD چیست؟

HDD که مخفف عبارت Hard Disk Drive است ،درون خود از قطعات مکانیکی مانند هد ، پلتر ، اسپیدل موتور و …. استفاده می‌کنند. در واقع این قطعات به صورت مکانیکی در کنار هم عمل کرده و شروع به خواندن(Read) و نوشتن(Write)  اطلاعات روی خود انجام می دهد.

SSD چیست؟

SSD کوتاه شده عبارت Solid-State Disk، به معنی دیسک حالت جامد است. SSD و فلش مموزی ها تقریبا فناوری مشابهی دارند.SSD ها فاقد ابزار آلات مکانیکی بوده و در درون خود بیشتر از ساختار های NAND از جمله NANDهای مسطح ، NANDهای عمودی یا MLC ، سلول های چند لایه Multi-Leve Cel در مقابل TLC یا سلول سه لایه بهره می گیرند.

هارددیسک های موجود که عمر آنها به چندین دهه رسیده، و همچنان جایگاه خوبی در بازار ذخیره سازها دارند، یک ابزار ذخیره سازی دائمی برای دستگاهها به شمار می روند. به این معنا که با قطع جریان برق، اطلاعات ذخیره شده حفظ می شوند و از بین نمی روند. اصول کار این نوع حافظه ها، مبتنی بر حرکت دیسک بوده و هر نوع اطلاعاتی را می توانند در خود ذخیره کنند. امروزه هاردیسک ها در دو نوع اکسترنال (خارجی) و اینترنال (داخلی)‌ موجود هستند. 

حافظه حالت جامد یا SSD از نظر کارکرد دقیقاً همان کاری را انجام می دهد که هارددیسک انجام می دهد با این تفاوت که اطلاعات را به جای دیسک در حافظه فلش ذخیره سازی می کند. این تراشه ها به دو طریق به دستگاه متصل می شوند. یا مستقیم به مادربورد وصل می شوند یا با استفاده از درگاههایی به سیستم دسکتاپ اتصال می یابند. در لپتاپ های جدید معمولاً از حافظه SSD استفاده می شود. این نوع حافظه ها در مقایسه با هاردیسک ها از سرعت و عملکرد بهتری برخوردار هستند که باعث قیمت بالاتر آنها شده است.

در لپتاپ های جدید عمدتاً از حافظه های SSD استفاده شده است. گرچه بسیاری از لپتاپ های قدیمی نیز امکان استفاده از این تکنولوژی را از طریق درگاه ساتا دارا هستند.  از دو نوع حافظهSSD  رایج در بازار نوع اول حافظه ۲.۵ اینچی است که قیمت کمتری داشته و قابل نصب روی اغلب کامپیوترهای رومیزی است. نوع دوم حافظه M.2 است که بدلیل سرعت و تکنولوژي برتری که داراست از قیمت بالاتری برخوردار بوده و تنها در کامپیوترهای پیشرفته تر استفاده می شود.

مقایسه قیمت

همانطور که گفته شد از نظر قیمت، SSDها گرانتر هستند. به عنوان مثال اگر یک هارد اکسترنال ۱ ترابایتی ۴۰ دلار باشد، یک SSD با همان میزان ظرفیت حداقل سه تا چهار برابر آن قیمت دارد. و این مربوط به نمونه های ساتا است. و اگر شما بخواهید از نمونه M.2 استفاده کنید بازهم باید هزینه خود را تا دوبرابر نمونه ساتا افزایش دهید. بنابراین بسیار اهمیت دارد که شما هدف و نوع کارکرد خود را مشخص کرده و براساس آن تصمیم بگیرید که کدام نوع از انواع ذهیره سازها برای نیاز و بودجه شما مناسب تر است. اگر اولویت اصلی شما قیمت ارزان است بهتر است سراغ همان هارددیسک های متداول بروید و کار خود را پیش ببرید. اما اگر میزان هزینه برای شما اهمیتی نداشته و سرعت و عملکرد حرفه ای تری از دستگاه خردیاری شده انتظار دارید باید سراغ نمونه های مختلف SSD موجود درد بازار بروید.

مقایسه ظرفیت

رایج ترین ظرفیت های SSD موجود در بازار،  ۱۲۸ و ۵۱۲ گیگابایت است. با اینحال SSD هایی تا حجم ۴ ترابایت هم برای کاربران ارائه می شود اما حافظه هایی با این حجم از ظرفیت قیمت بسیار بالایی دارند. اما برای کاربردهای حرفه ای تر نظیر ویرایش عکس و فیلم که سرعت بالا در روند کار اهمیت زیادی دارد یا در سیستم های رده بالا این نوع از SSD بهترین گزینه بوده و کار آنها را بسیار راحت تر می کند. در مقابل هاردیسک هاتا ظرفیت ۸ و ۱۲ ترابایت موجود هستند که عمدتاً برای سرورها مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از هاردیسک بهترین گزینه برای مواردی است که قصد ذخیره سازی فایل های کم استفاده را دارید. چراکه از نظر قیمت و هزینه خرید بسیار مقرون به صرفه تر است. حال اگر بخواهید مجموعه ای از اطلاعات فرعی را در کنار نرم افزارها و سیستم عامل ها در دستگاه خود داشته باشید، استفاده ترکیبی از هارددیسک و SSD بهترین و معقول ترین روش جهت برقراری تعادل بین سرعت و قیمت است و شما را به هردو هدفتان یعنی صرفه جویی اقتصادی و در عین حال لذت بردن از سرعت و کیفیت بالا می رساند.

دسترسی به اطلاعات و سرعت راه اندازی

به دلیل تفاوت ساختاری موجود بین SDD ها و HDD ها سرعت دسترسی به اطلاعات نیز در آنها متفاوت است. به گونه ای که SDDها با داشتن ساختار تراشه ای ۳۰ درصد سریعتر از هارددیسک ها به اطلاعات فایل ها دسترسی پیدا کرده و در زمان بوت ویندوز نیز به زمان کوتاه تری احتیاج دارند. در مقابل HDD ها به دلیل محدودیت های فیزیکی حرکت هد از سرعت کمتری برخوردارند و در شرایط عادی به ۳۰ الی ۴۰ ثانیه زمان برای راه اندازی ویندوز نیاز دارند.

سرعت

هارددیسک های رایج در بازار بیشترین گستردگی استفاده بین کاربان را دارا هستند. عموماً در دو سرعت چرخش ۵۴۰۰ و ۷۲۰۰ ارائه می شوند. سرعت هاددیسک های ۷۲۰۰ حدوداً ۳۰ درصد بیشتر از ۵۴۰۰ است اما بیشتر در هادرهای اینترنال مورد استفاده قرار می گیرند. حافظه های SSD تقریباً سه برابر از هاردیسک ها سریعتر هستند.بالا بودن سرعت خواندن و نوشتن به علت چند سلول بودن حافظه که در هر کدام نوشتن و خواندن مانند یک آرایه Raidعمل کرده و همزمان اطلاعات را روی چند Chip ریخته که این باعث افزایش سرعت SSD می شود. البته این سرعت در خواندن و نوشتن مربوط به SSD های ساتا است. SSDهای نوع M.2 سرعتی به مراتب بیشتر از ساتاها دارند که برای کاربردهای حرفه ای مناسبتر است.

پدیده قطعه قطعه شدن

پدیده قطعه قطعه شدن اطلاعات در هارددیسک ها همواره وجود داشته و با اینکه الگوریتم های ذخیره و خوانش اطلاعات در طول سالها بهبود یافته، اما هنوز دور از انتظار نیست. این اتفاق به دلیل آن است که هارددیسک از سطوح چرخشی برای دسترسی به اطلاعات استفاده می کند و در صورتیکه فایل بزرگی در مکان های مختلف و بصورت پراکنده ذخیره شده باشد سرعت یکپارچه کردن آن و دسترسی به اطلاعات ذاتاً پایین می آید. اما در SSDها چون ساختار کاملاً متفاوت و از یک تراشه به جای دیسک استفاده شده، پدیده قطعه قطعه شدن هرگز دیده نمی شود و به همین دلیل سرعت نوشتن و خواندن اطلاعات خود به خود بالاتر از هارد است.

طول عمر

SDDها از نظر طول عمر و مقاومت در طول زمان جلوتر از هادردیسک ها هستند. این بدلیل آن است که برخلاف هارددیسک ها دارای بخش مکانیکی نبوده و در نتیجه در هنگام ضربه یا زمین خوردن دستگاه، احتمال سالم ماندن اطلاعات آنها بیشتر است. مشکل در سلول های ذخیره سازی داده اصلی ترین دلیل خرابی SSDهاست. با اینحال طبق بررسی ها مشخص شده که SSD ها حداقل در سه سال اول عمر خود کمتر از هاردیسک ها دچار خرابی و آسیب می شوند. توجه به معیارهایی نظیر ترابایت نوشته شده (Terabytes Written) یا تعداد دفعات بازنویسی کل فضای حافظه در یک روز (Drive Writes Per Day) یا میانگین بازه زمانی خرابی ها(Mean Time Between Failures) که توسط شرکت های سازنده ارائه شده اند می تواند به تصمیم گیری بهتر شما برای خرید یک دستگاه ذخیره سازی کمک کند. البته در عمل ممکن است عمر دستگاه از ارقام اعلامی شرکت پایین تر باشد. بنابراین بهتر است هنگام خرید به میزان گارانتی و خدمات پس از فروش محصول موردنظر خود دقت کنید.

نویز و حرارت

حافظه های SSD چون فاقد بخش مکانیک هستند در نتیجه هنگام کار نویزی تولید نمی کنند. اما هادردیسک ها حتی در بهترین حالت نیز هنگام حرکت بازوی خواندن و نوشتن صدایی ایجاد می کنند. هرچه هارددیسک سرعت بیشتری داشته باشد، یا قدیم تر باشد این صدا یا نویز نیز بیشتر خواهد بود. اط نظر تولید حرارت گرچه تفاوت زیادی در دمای گرمترین نقاط SSD ها و HDD ها وجود ندارد، اما هارددیسک ها عموماً سطح گرم بیشتر در حین کار ایجاد می کنند.

شکل و ابعاد

برخلاف هارددیسک ها، SSDها بدلیل ساختار تراشه ای خود وزن بسیار کمی داشته و فضای اندکی را نیز اشغال می کنند. در میان SSDها نیز نمونه های M.2 بسیار کوچکتر و مک حجمتر از انواع SATA هستند. به همین دلیل در لپتاپ های جدیدتر و اولترابوک ها که روزب ه روز سبک تر و کم حجم تر میشوند، بیشتر از از این نوع تراشه ها استفاده می شود.

بازدهی انرژي و توان مصرفی

باز هم عدم وجود بخش مکانیکی و اصطکاکات مربوط به آن، در SSD ها باعث شده هدر رفت انرژی در آنها کمتر بوده و بازدهی بیشتری داشته باشند. SSD ۵ تا ۶ برابر کمتر از هارددیسک انرژی مصرف می کنندبنابراین در دراز مدت عمر باتری لپتاپ را نیز طولانی تر خواهد بود.

جمع بندی و نتیجه گیری:

اگر هدف شما بهره گیری از ظرفیت بالای ذخیره سازی  با قیمت مناسب است، حتماً سراغ هارددیسک بروید. اما اگر قیمت و ظرفیت ذخیره، اولویت اول شما نبوده بلکه به دنبال لذت بردن  از سرعت بالای دستگاه خود هستید و در عین حال عواملی چون مقاومت، وزن، نویز، حرارت بالا و پدیده قطعه قطعه شدن برایتان اهمیت دارد بدون شک SSD بهترین گزینه برای شماست. البته در سال های اخیر بخوبی امکان استفاده ترکیبی ازین دو روش فراهم شده و توانسته رضایت بسیاری از افراد حتی کاربران حرفه ای را جلب کند.